«Ұста-құрылысшы» мамандығы, "Балғаға сап жасау" тақарабы бойынша баяндама

"Балғаға сап жасау"

Қай заманды болсын балғаға деген сұраныс мүлдем үзілмейді. Ұста мен құрылысшының ең басты құралдарының бірі ол-балға. Ендеше біз бүгін,  балғаға сап жасау жолдарын білетін боламыз. Алдымен балға не үшін қажет?

Қандай қызмет атқаратыны жайлы мәліметпен танысып өтейік.

   Кез келген бұйым бірнеше бөлшектен тұруы мүмкін. Олар бір-бірімен әр түрлі әдіспен жалғанады. Бөлшекті жасау үшін оның техникалық картасын әзірлейді. Ол мынадай бірнеше бөлімнен құралады: жұмыс түрі, құрал-жабдықтар мен бұйымдар, графикалық кескіндемесі. Бөлшекті жасау үшін оның техникалық сызбасын және сұлбасын әзірлейді. Мұндай бейнелерді құжаттық сызба деп атайды. Техникалық сурет деп заттың қолмен салынған көлемдік бейнесін атайды. Мұнда оның материалы мен мөлшері белгіленеді.

Эскиз – қолмен салынған зат бейнесінің өлшемінбкөрсететін және оның бөліктерінің арақатынасын көрсететін сызба бейнесі.

Масштаб – өлшемнің неше есе үлкейтілген немесе кішірейтілгенін көрсететін мөлшері. Мысалы, сызба М 1:4 деген белгі бөлшектің мөлшері 4 есе кішірейтіліп сызылған дегенді білдіреді. Өткенді сараптай келе, біз балғалардың қызметі мен қандай түрлері бар екендігіне қысқаша тоқталайық.

Балға – соғу, шыңдау жұмыстарына арналған қол аспабы. Оның бір жағы – басы, екінші жағы – сабы деп аталады. Олар күнделікті тұрмысымызда қолданылып жүрген кәдуілгі ағаш сапты темір балғалар. Олардың сипаты мен салмақтары да әртүрлі болып келеді: 250 гр, 300 гр, 400 гр т.б. (салмақтары әртүрлі балғалар көрсетіледі, оның арасында жұмыр кубалда бар).

Бұлардың атқаратын қызметтеріне қарай пішіндері де әртүрлі: темір ұста балғасы, слесарь балғасы, ағаш ұстасы балғасы, етікші балғасы, дәрігерлік балға, қаңылтыр түзегіш балғалар мен дәу жұмыр кубалық балғалар. Балғаның басы көміртекті болаттан, резеңкеден, пластмассадан, ағаштан дайындалады. Металл дайындамаларды қысыммен өңдеуге арналған будың не сығылған ауаның әсерімен жұмыс істейтін көлемі үлкен машиналы түрлері де болады. Олар үлкен қалаларда цехтар мен зауыттарда қолданысқа ие.

Мамандық оқытушысы: С.С.Сыздыков